Vermakelijkheid en bezorgdheid. De representatie van het vrijheidsbegrip in Ironiesch Comiesch Woordenboek (1797–1798) van Arend Fokke Simonsz

Was it possible in the eighteenth-century Netherlands to ridicule a very serious thing such as the Dutch sense of liberty? In my article I analyse the way the Dutch satirist Fokke Simonsz (1755–1812) defined freedom in one of his bestsellers: Ironiesch Comiesch Woordenboek (1797–1798). I research how his attitude towards freedom affected the public debate in the Netherlands at the end of the eighteenth century. The analysis of the book of Fokke Simonsz is an important element of my research project, which focuses on various representations of freedom in Dutch political journals from the late Enlightenment. Fokke Simonsz in his ‘dictionary’ demonstrates a different concept of freedom than the one that is presented in journals. Thanks to him the image of freedom in the eighteenth-century Netherlands appears to be much more nuanced than it seems at first glance.

1. De Nederlandsche Spectator IV (1752). Amsterdam: A. Hulshoff (?).

2. Duits, Henk (1999). "'De Vryheid, wiens waardy geen mensch te recht bevat'. 'Vrijheid' op het Nederlands toneel tussen 1570 en 1700." In: Eco O.G. Haitsma Mulier – Wyger R. E. Velema (red.): Vrijheid. Een geschiedenis van de vijftiende tot de twintigste eeuw, Amsterdam: Amsterdam University Press, p. 99–132.

3. Fokke Simonsz, Arend (1799). Het onscheidbaar drietal redewezens Verlichting, Deugd en Tijd, Haarlem: François Bohn.

4. Fokke Simonsz, Arend (1805). Proeve van een Ironiesch Comiesch Woordenboek, Amsterdam: G. Roos (tweede druk).

5. Grijzenhout, Frans – Niek Van Sas – Wyger Velema (2013). Het Bataafsche experiment. Politiek en cultuur rond 1800, Nijmegen: Vantilt.

6. Haitsma Mulier, Eco O.G. (1999). "Het begrip 'vrijheid' in de Nederlandse geschiedschrijving van de zeventiende tot de negentiende eeuw." In: Eco Haitsma Mulier – Wyger Velema (red.): Vrijheid. Een geschiedenis van de vijftiende tot de twintigste eeuw, Amsterdam. Amsterdam University Press, p. 213–231.

7. Jourdan, Annie (2013). "Buitenbeentje tussen de zusterrepublieken. De Bataafse Republiek in internationaal perspectief." In: Frans Grijzenhout – Niek van Sas – Wyger Velema: Het Bataafsche experiment. Politiek en cultuur rond 1800, Nijmegen: Vantilt, p. 155–183.

8. Klashorst, Gert O. van de (1999). "De 'ware vrijheid', 1650–1672", in: Eco O.G. Haitsma Mulier – Wyger R. E. Velema (red.): Vrijheid. Een geschiedenis van de vijftiende tot de twintigste eeuw, Amsterdam: Amsterdam University Press, p. 157–185.

9. Kossann, Ernst H. (1995). "Het probleem van de vrijheid in de zeventiende-eeuwse Nederlandse Republiek", Vergankelijkheid en continuïteit. Opstellen over geschiedenis, Amsterdam: Bert Bakker.

10. Nijenhuis, Ida (1999). "De ontwikkeling van het politiek-economische vrijheidsbegrip in de Republiek." In: Eco O.G. Haitsma Mulier – Wyger R. E. Velema (red.): Vrijheid. Een geschiedenis van de vijftiende tot de twintigste eeuw, Amsterdam: Amsterdam University Press, p. 233–252.

11. Oddens, Joris (2012). Pioniers in schaduwbeeld, Nijmegen: Vantilt.

12. Rosendaal, Joost (2003). Bataven! Nederlandse vluchtelingen in Frankrijk 1787–1795, Nijmegen: Vantilit.

13. Rutjes, Mart (2012). Door gelijkheid gegrepen. Democratie, burgerschap en staat in Nederland 1795–1801, Nijmegen: Vantilt.

14. Velema, Wyger (2013). "Republikeinse democratie. De politieke wereld van de Bataafse Revolutie, 1795–1798." In: Frans Grijzenhout – Niek van Sas – Wyger Velema: Het Bataafsche experiment. Politiek en cultuur rond 1800, Nijmegen: Vantilt, p. 27–64.