AUC PHILOLOGICA
AUC PHILOLOGICA

AUC Philologica (Acta Universitatis Carolinae Philologica) is an academic journal published by Charles University. It publishes scholarly articles in a large number of disciplines (English, German, Greek and Latin, Oriental, Romance and Slavonic studies, as well as in phonetics and translation studies), both on linguistic and on literary and cultural topics. Apart from articles it publishes reviews of new academic books or special issues of academic journals.

The journal is indexed in CEEOL, DOAJ, EBSCO, and ERIH PLUS.

AUC PHILOLOGICA, Vol 2016 No 2 (2016), 87–109

Un caso di riscrittura metrica ‘ultrabreve’ dei Vangeli: i distici Miracula Christi (Ps. Claud. carm. min. app. 21 = Anth. Lat. 879 R.2)

[A case of extremely condensed metrical rewriting of the Gospels: the distichs Miracula Christi (Ps. Claud. carm. min. app. 21 = Anth. Lat. 879 R.2)]

Francesco Lubian

DOI: https://doi.org/10.14712/24646830.2016.21
published online: 05. 05. 2016

abstract

This paper provides a new study of the short poem entitled Miracula Christi (Ps. Claud. carm. min. app. 21 = Anth. Lat. 879 R.2). After having provided an Italian translation of the text, I reconstruct its editorial history and the scholarly debate on its paternity. The authenticity of Claudian’s attribution is highly disputable; some unnoticed reprises from Paulinus of Nola, together with the distichs ’ orthodox theological content and stylistic peculiarities, may suggest a dating around the middle of the 5th c. The structure and intonation of the poem can reveal the author ’ s willing to celebrate Christ, highlighted by a peculiar interest for the most prodigious aspects of miracles. Similarly to other cycles of Late Antique tituli historiarum, with all probability the Miracula Christi did not describe a pre-existing iconographic cycle with baptismal theme, and have to be considered as a literary text which aims to involve the readers in the supplementation of visual elements. Případ „ultrakrátké“ veršované parafráze evangelií: Disticha miracula christi Článek představuje nový rozbor krátké básně označované jako Miracula Christi (Ps. Claud. carm. min. app. 21 = Anth. Lat. 879 R.2). Obsahuje její italský překlad a přehled dějin jejího vydávání i diskuse mezi badateli o jejím autorství. Atribuce Claudianovi je velmi sporná; několik dosud neidentifikovaných výpůjček od Paulina z Noly, stejně jako teologicky ortodoxní obsah dvojverší a jejich stylistické zvláštnosti, naznačuje dataci kolem poloviny 5. století. Struktura i celkový tón básně odhalují autorův záměr oslavit Krista, jak vyplývá ze zvláštního zájmu o nejpodivuhodnější aspekty zázraků. Podobně jako jiné pozdněantické sbírky typu tituli historiarum tato báseň pravděpodobně nepopisovala existující ikonografický cyklus s tématem křtu, a je tedy třeba ji chápat jako literární text, jehož cílem je přivést čtenáře k tomu, aby si vizuální prvky doplnili sami.

keywords: Ps. Claudian; Miracula Christi; tituli historiarum; Late Antique Christian poetry; intermediality

references (109)

1. AE = L ' Année Épigraphique. Paris: Presses Universitaires de France, 1888–.

2. Alfonsi, L., 1956. «Su una fonte del Carmen de Christi Iesu beneficiis di Elpidio Rustico». Rivista Italiana di Filologia 84, 173–178.

3. Arnulf, A., 1997. Versus ad picturas. Studien zur Titulusdichtung als Quellengattung der Kunstgeschichte von der Antike bis zum Hochmittelalter. Munchen: Deutscher Kunstverlag.

4. Barthius, C. (ed.), 1612. Claudi Claudiani poetae praegloriosissimi quae extant. Caspar Barthius recensuit, et animaduersionum librum adiecit. Hanoviae: in Bibliopolio Willieriano.

5. Barthius, C. (ed.), 1650. Cl. Claudiani, Principum Heroumque Poetae praegloriosissimi, quae exstant. Caspar Barthius ope septemdecim manuscriptorum exemplarium restituit: Commentario multo locupletiore, Grammatico, Critico, Philologico, Historico, Philosophico, Politicoque ita illustravit, ut auctor pretiosissimus omni aetati, Scholasticae, Academicae, Aulicae, Politicaeque esse debeat ex commendato commendatissimus. Francofurti: apud Ioannem Naumannum.

6. Bekkerus, I. (ed.), 1836. Merobaudes et Corippus. Bonnae: impensis ed. Weberi.

7. Belting-Ihm, C., 1994. «Zum Verhaltnis von Bildprogrammen und Tituli in der Apsisdekoration fruher westlicher Kirchenbauten». In: Testo e immagine nell ' Alto Medioevo. Vol. II [= Settimane di studio del Centro italiano di studi sull ' Alto Medioevo 41]. Spoleto: presso la sede del centro, 839–884.

8. Bentinus, M., Honterus, J. (eds.), 1534. Cl. Claudiani poetae celeberrimi omnia quae quidem extant opera, ad veterum exemplariorum fidem quam fieri potuit emendatissime excusa: versibus etiam aliquot, eorundem beneficio, supra omnes hactenus aeditiones sparsim locupletata. Basileae: Michael Isengrinius, sub palma Io. Bebelii.

9. Bernays, J., 1860. «Scaligers Ausgabe des Claudians». Rheinisches Museum für Philologie 15, 163–165.

10. Birt, Th. (ed.), 1892. Claudii Claudiani Carmina. Accedit appendix vel spuria vel suspecta continens [= Monumenta Germaniae historica. Auctorum antiquissimorum tomus X]. Recensuit Theodorus Birt. Berolini: apud Weidmannos.

11. Bisconti, F., 2007. «Le lastre policrome del Museo Nazionale Romano: immagini di salvezza e guarigione ». In: Brandenburg, Heid, Markschies 2007: 93–106.

12. Bodelon, S., 1998–1999. «Merobaudes. Un poeta de la Betica en la corte de Ravena». Memorias de Historia Antigua 19/20, 343–368.

13. Bovini, G., 1969. «Il dittico eburneo "delle cinque parti" del Tesoro del Duomo di Milano». In: XVI Corso di Cultura sull ' Arte Ravennate e Bizantina (Ravenna, 16–29 marzo 1969). Ravenna: Longo, 65–70.

14. Brandenburg, H., Heid, S., Markschies, Ch. (eds.), 2007. Salute e guarigione nella tarda antichità: Atti della giornata tematica dei Seminari di Archeologia Cristiana (Roma, 20 maggio 2004). Citta del Vaticano: Pontificio Istituto di Archeologia Cristiana.

15. Bruzzone, A. (ed.), 1999. Flavio Merobaude, Panegirico in versi. Roma: Herder.

16. Burmannus, P. (ed.), 1760. Claudii Claudiani opera, quae exstant, omnia: ad membranarum veterum fidem castigata. Cum notis integris Martini Antonii Delrii, Stephani Claverii, et Thomae Dempsteri, auctoribus Nicolai Heinsii, et ineditis Petri Burmanni. Amstelaedami: ex officina Schouteniana.

17. Bury, J. B., 1919. «Justa Grata Honoria». The Journal of Roman Studies 9, 1–13. CrossRef

18. Calcagnini, D., 1993. «Tra letteratura e iconografia: l ' epigramma Miracula Christi». Vetera Christianorum 30, 17–45.

19. Cameron, A., 1970. Claudian: Poetry and Propaganda at the Court of Honorius, Oxford: Clarendon Press.

20. Camers, I. (ed.), 1510. Claudiani Opera novissime per D. Io. Camertem accuratissime recognita. Viennae Austriae: Hieronymi Victoris Philovallis Calcographi et Ioannis Singrenii sociorum solertia, expensis vero Leonhardi Alantse Bibliopolae Viennensis.

21. Charlet, J.-L., 1975. «Prudence lecteur de Paulin de Nole. A propos du 23e quatrain du Dittochaeon». Revue des Études Augustiniennes et Patristiques 21, 55–62. CrossRef

22. Charlet, J.-L., 1984. «Theologie, politique et rhetorique : La celebration poetique de Paques a la cour de Valentinien et d ' Honorius, d ' apres Ausone (Versus Paschales) et Claudien (De Saluatore)». In: Poesia tardoantica 1984: 259–287.

23. Charlet, J.-L., 1985. «L ' inspiration et la forme bibliques dans la poesie latine chretienne du IIIe au VIe siecle». In: J. Fontaine, Ch. Pietri (eds.), Le monde latin antique et la Bible. Paris: Beauchesne, 613–643.

24. Charlet, J.-L., 1997. «Die Poesie». In: J. L. Engels, H. Hofmann (eds.), Spätantike: mit einem Panorama der byzantinischen Literatur. Wiesbaden: AULA-Verlag, 495–564.

25. Claverius, S. (ed.), 1602. Cl. Claudiani, poetae in suo genere principis opera, serio emendata, neque non aucta, ex fide vett. Codicum, qui olim in Bibliotheca Cujaciana. Cum annotationibus perpetuis St. Claverii in suprema Curia Advocati. Parisiis: apud Nicolaum Buon.

26. CLE = Carmina Latina Epigraphica. Conl. F. Bucheler, suppl. ed. E. Lommatzsch. Lipsiae: in aedibus B. G. Teubneri, 1895–1926.

27. Clover, F. M., 1971. Flavius Merobaudes. A Translation and Historical Commentary [= Transactions of the American Philosophical Society. New Series. Volume 61, part 1]. Philadelphia: The American Philosophical Society.

28. Cupaiuolo, G., 1989. «Note ai Miracula Christi (A. L. 879 R.)». In: Polyanthema. Studi di Letteratura cristiana antica offerti a Salvatore Costanza. Vol. II. Messina: Sicania, 177–198.

29. Delbruck, R., 1951. «Das funfteilige Diptychon in Mailand (Domschatz)». Bonner Jahrbücher 151, 96–107.

30. Dienbauer, L., 1976. Johannes Camers. Der Theologe und Humanist im Ordenskleid. Wien: Wiener Katholische Akademie.

31. Dinkler, E., 1980. Christus und Asklepios. Zum Christustypus der polychromen Platten im Museo Nazionale Romano. Heidelberg: C. Winter Verlag.

32. Dinkova-Bruun, G., 2007. «Biblical versifications from Late Antiquity to the Middle of the Thirteenth Century: History or Allegory?». In: W. Otten, K. Pollmann (eds.), Poetry and Exegesis in Premodern Latin Christianity. The Encounter between Classical and Christian Strategies of Interpretation. Leiden/Boston: Brill, 315–342. CrossRef

33. Dinkova-Bruun, G., 2010. «The Verse Bible as Aide-mémoire». In: L. Doležalova (ed.), The Making of Memory in the Middle Ages. Leiden/Boston: Brill, 115–131.

34. Downey, G., 1959. «Ekphrasis». In: Reallexikon für Antike und Christentum. Band IV. Dogma II – Empore. Stuttgart: Hiersemann, 921–944.

35. Dulaey, M., 2006. «Les paralytiques des Evangiles dans l ' interpretation patristique». Revue des Études Augustiniennes et Patristiques 52, 287–328. CrossRef

36. Dulaey, M., 2007. Symboles des Évangiles (Ier–VIe siècles). «Le Christ medecin et thaumaturge». Paris: Librairie Generale Francaise.

37. Fabre, P., 1948. Essai sur la chronologie de l ' oeuvre de Saint Paulin de Nole. Paris: Les Belles Lettres.

38. Fabricius, G. (ed.), 1564. Poetarum veterum ecclesiasticorum Opera christiana, et operum reliquiae atque fragmenta: Thesaurus catholicae et orthodoxae Ecclesiae, et Antiquitates religiosae, ad utilitatem iuventutis Scholasticae. Collectus, emendatus, digestus, et Commentario quoque expositus, diligentia et studio Georgii Fabricii Chemnicensis. Basilieae: per Ioannem Oporinum.

39. Fontaine, J., 1981. Naissance de la poésie dans l ' Occident chrétien. Esquisse d ' une histoire de la poésie chrétienne du IIIe au VIe siècle. Paris: Etudes Augustiniennes.

40. Gennaro, S., 1959. Da Claudiano a Merobaude. Catania: Centro di Studi sull ' Antico Cristianesimo.

41. Gesnerus, J. M. (ed.), 1759. Cl. Claudiani quae exstant, varietate lectionis et perpetua adnotatione illustrate a Io. Matthia Gesnero accedit index uberrimus, I–II. Lipsiae: in officina Fritschia.

42. Gualandri, I., 1989. «Il classicismo claudianeo: aspetti e problemi». In: A. Garzya (ed.), Metodologie della ricerca sulla Tarda Antichità. Atti del primo convegno dell ' Associazione di studi tardoantichi. Napoli: D ' Auria, 25–48.

43. Guex, S. (ed.), 2000. Ps.-Claudien, Laus Herculis. Introduction, texte, traduction et commentaire. Bern/Berlin/Bruxelles/Frankfurt a. M./New York/Wien: Peter Lang.

44. Hall, J. B. (ed.), 1985. Claudii Claudiani carmina. Leipzig: B. G. Teubner.

45. Hall, J. B., 1986. Prolegomena to Claudian. London: Institute of Classical Studies.

46. Heinsius, N. (ed.), 1650. Cl. Claudiani quae extant. Nic. Heinsius, Dan. F. recensuit ac notas addidit. Lugduni Batavorum: ex officina Elzeviriana [Amstelodami 21665].

47. Hofmann, H., 1997. «Claudius C. [= Claudianus 2]». In: H. Cancik, H. Schneider (eds.), Der neue Pauly. Enzyklopädie der Antike, III. Stuttgart: Metzler, 3–6.

48. ICVR = Inscriptiones Christianae Vrbis Romae septimo saeculo antiquiores. Colligere coepit Ioannes Baptista De Rossi. Nova series. Compleverunt et ediderunt A. Silvagni, A. Ferrua, D. Mazzoleni, C. Carletti. Romae; In civitate Vaticana, 1922–1992.

49. Iser, W., 1987. L ' atto della lettura. Una teoria della risposta estetica. Bologna: il Mulino [ed. or. ingl. 1978].

50. Jeep, L., 1873a. «Die alteste Textrecension des Claudian». Rheinisches Museum für Philologie 28, 291–304.

51. Jeep, L., 1873b. «L ' autore del poema Laudes Herculis». Rivista di Filologia e di Istruzione Classica 1, 405–415.

52. Jeep, L. (ed.), 1876–1879. Claudii Claudiani Carmina. Accedunt nonnulla aliorum carmina quae in mss. Claudiani leguntur, I–II. Lipsiae: in aedibus B. G. Teubneri.

53. Julicher, A. (ed.), 1938. Itala. Das neue Testament in altlateinischer Überlieferung nach den Handschriften herausgegeben. I. Matthäus-Evangelium. Berlin: Walter de Gruyter & Co.

54. Julicher, A. (ed.), 1954. Itala. Das neue Testament in altlateinischer Überlieferung nach den Handschriften herausgegeben. III. Lucas-Evangelium. Berlin: Walter de Gruyter & Co.

55. Julicher, A. (ed.), 1963. Itala. Das neue Testament in altlateinischer Überlieferung nach den Handschriften herausgegeben. IV. Johannes-Evangelium. Berlin: Walter de Gruyter & Co.

56. Kartschoke, D., 1975. Bibeldichtung. Studien zur Geschichte der epischen Bibelparaphrase von Juvencus bis Otfrid von Weißenburg. Munchen: Fink.

57. Kasser, C., 2010. «Text, Text, and Image in Prudentius ' Tituli historiarum». In: V. Zimmerl-Panagl, D. Weber (eds.), Text und Bild. Tagungsbeiträge. Wien: Verlag der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften, 151–165.

58. Koch, J., 1889. De codicibus Cuiacianis quibus in edendo Claudiano Claverius usus est. Marpurgi Cattorum: typis Friederici Typographi Academici.

59. Koch, J. (ed.), 1893. Claudii Claudiani carmina. Lipsiae: in aedibus B. G. Teubneri.

60. Kotzsche, L., 1979. «406., 407. Plaques with scenes of the infancy and miracles of Christ». In: K. Weitzmann (ed.), Age of Spirituality. Late Antique and Early Christian Art, Third to Seventh Century: Catalogue of the Exhibition at the Metropolitan Museum of Art, November 19, 1977 through February 12, 1978. New York: Metropolitan Museum of Art and Princeton University Press, 446–448.

61. Lausberg, M., 1982. Das Einzeldistichon. Studien zum antiken Epigramm. Munchen: Fink.

62. Lenz, F., 1931. «Merobaudes 3». In: W. Kroll (ed.), Paulys-Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. [Fünfzehnter Band.] Neunundzwanzigster Halbband. Stuttgart: J. B. Metzlersche Verlagsbuchhandlung, 1039–1047.

63. Lo Cicero, C., 1976–1977. «I carmi cristiani di Claudiano». Atti della Accademia di Scienze, Lettere e Arti di Palermo. Classe di Lettere 36, 5–51.

64. Lubian, F., 2012–2013. «L ' episodio dell ' Annunciazione (Lc. 1, 26–38) nei tituli historiarum tardoantichi: Ambrogio, Ps. Claudiano, Prudenzio». Incontri di Filologia Classica 12, 29–56.

65. Lubian, F., 2013. «Il genere iconologico e i suoi rapporti con i Bildepigramme dell ' Antichita». In: M.-F. Gineste-Guipponi, C. Urlacher-Becht (eds.), La renaissance de l ' épigramme dans la latinité tardive. Actes du colloque international de Mulhouse, 6–7 octobre 2011. Paris: De Boccard, 211–227.

66. Luck, G., 1979. «Disiecta membra: On the Arrangement of Claudian ' s Carmina minora». Illinois Classical Studies 4, 200–213.

67. Manzoni, F., 1993. Canto a Cristo. In: V. Guarracino (ed.), Poeti latini tradotti da scrittori italiani contemporanei. Vol. II. Milano: Gruppo editoriale Fabbri-Bompiani-Sonzogno-ETAS, 986–989.

68. Mazza, M., 1984. «Merobaude. Poesia e politica nella tarda antichita». In: Poesia tardoantica 1984: 379–430.

69. Mazzoleni, D., 1989. «Patristica ed epigrafia». In: A. Quacquarelli (ed.), Complementi interdisciplinari di patrologia. Roma: Citta Nuova, 321–365.

70. Monti, S., 1966. «Per l ' esegesi dei carmi 1 e 2 di Merobaude». Rendiconti della Accademia di Archeologia, Lettere e Belle Arti di Napoli 41, 3–21.

71. Moreschini, C., 2004. «Paganus pervicacissimus: Religione e "filosofia" in Claudiano». In: W.-W. Ehlers, F. Felgentreu, S. M. Wheeler (eds.), Aetas Claudianea: eine Tagung an der Freien Universität Berlin vom 28. bis 30. Juni 2002. Munchen/Leipzig: K. G. Saur, 57–77.

72. Navoni, M., 2007. «I dittici eburnei nella liturgia». In: M. David (ed.), Eburnea Diptycha. I dittici d ' avorio tra Antichità e Medioevo. Bari: Edipuglia, 299–315.

73. Nicoletti, A., 1981. I sarcofagi di Bethesda, Milano: Stendhal.

74. Niebuhr, B. G. (ed.), 1824. Fl. Merobaudis carminum panegyricique reliquiae ex membranis Sangallensibus. Editio altera emendatior. Bonnae: impensis ed. Weberi.

75. Noga-Banai, G., 2007. «Loca sancta and the Bethesda Sarcophagi». In: Brandenburg, Heid, Markschies 2007: 107–123.

76. PG = Patrologiae cursus completus … Series Graeca, 1–161. Lutetiae Parisiorum: apud J.-P. Migne, 1857–1866.

77. Ploton-Nicollet, F. (ed.), 2008. Édition critique, traduction et commentaire de l ' oeuvre de Flavius Mérobaude, I–III. These doctorale. Universite de Paris IV – Sorbonne.

78. Ploton-Nicollet, F., 2013. «Les epigrammes de Francois Wydon et l ' Enchiridion du cardinal Georges d ' Armagnac (Chantilly, Musee Conde 102)». Studi Umanistici Piceni 33, 57–80.

79. Poesia tardoantica, 1984 = La poesia tardoantica: tra retorica, teologia e politica. Atti del 5. Corso della Scuola superiore di archeologia e civiltà medievali presso il Centro di cultura scientifica E. Majorana, Erice (Trapani), 6–12 dicembre 1981. Messina: Centro di studi umanistici, Facolta di lettere a filosofia, Universita degli studi di Messina.

80. Pulmannus, Th. (ed.), 1571. Cl. Claudianus Theod. Pulmanni Craneburgii diligentia, et fide summa, e vetustis codicibus restitutus. Antverpiae: ex officina Christophori Plantini.

81. Pyrrho, G. (ed.), 1667. Cl. Claudiani Opera quae extant, interpretatione et annotationibus illustravit Gulielmus Pyrrho, in Academia cadomensi doctor eloquentiae, consiliariusque et professor regius: Iussu Christianissimi Regis, in usum Serenissimi Delphini. Parisiis: apud Fredericum Leonard.

82. Quacquarelli, A., 1986. Reazione pagana e trasformazione della cultura (fine IV sec. d. C.). Bari: Edipuglia.

83. Ricci, M. L., 1994. «Note al carme De Salvatore». In: Paideia cristiana: studi in onore di Mario Naldini. Roma: Gruppo Editoriale Internazionale, 365–374.

84. Ricci., M. L. (ed.), 2001. Claudii Claudiani Carmina minora. Bari: Edipuglia.

85. Riese, A. (ed.), 1869–1870. Anthologia Latina sive Poesis Latinae Supplementum. Pars prior: Carmina in codicibus scripta, I–II. Lipsiae: in aedibus B. G. Teubneri.

86. Riese, A. (ed.), 1894–1906. Anthologia Latina sive Poesis Latinae Supplementum. Pars prior: Carmina in codicibus scripta, I–II. Editio altera denuo recognita. Lipsiae: in aedibus B. G. Teubneri.

87. Romano, D., 1958. Appendix Claudianea. Questioni d ' autenticità. Palermo: G. B. Palumbo.

88. Romano, D., 1996. «Dalla Phoenix alla Laus Christi». Siculorum Gymnasium 49, 267–272.

89. Roncoroni, A., 1975. «Sul De passione Domini pseudolattanziano». Vetera Christianorum 29, 208–219. CrossRef

90. Scaliger, Io. Io. (ed.), 1603. Cl. Claudiani quae exstant: Ex emendatione virorum doctorum. Leidae: ex officina Plantiniana Raphelengii.

91. Schmidt, P. L., 1992. «Zur niederen und hoheren Kritik von Claudians Carmina minora». In: M.-H. Jullien (ed.), De Tertullien aux Mozarabes. Mélanges offerts à Jacques Fontaine à l'occasion de son 70e anniversaire, par ses élèves, amis et collègues, I. Paris: Institut des Etudes Augustiniennes, 643–660.

92. Scorza Barcellona, F., 1985. «"Oro, incenso e mirra" (Mt. 2, 11), I». Annali di Storia dell ' Esegesi 2, 137–147.

93. Sebesta, J. L., 1980. «Claudian ' s Credo: the De Salvatore». Classical Bulletin 56, 33–37.

94. Smolak, K., 2000a. «Der Hymnus fur jede Gebetsstunde (Prudentius, Cathemerinon 9)». Wiener Studien 113, 216–236.

95. Smolak, K., 2000b. «Flavius M. [= Merobaudes 2]». In: H. Cancik, H. Schneider (eds.), Der neue Pauly. Enzyklopädie der Antike, VIII. Stuttgart: Metzler, 7–8.

96. Springer, C. P. E., 1988. The Gospel as Epic in Late Antiquity: the Paschale Carmen of Sedulius. Leiden: Brill. CrossRef

97. Springer, C. P. E. (ed.), 2013. Sedulius, The Paschal Song and Hymns. Translated with an Introduction and Notes. Atlanta: Society of Biblical Literature.

98. Stella, F., 2005–2006. «Imitazione interculturale e poetiche dell ' alterita nell ' epica biblica latina». Incontri Triestini di Filologia Classica 5, 9–24.

99. Strieder, K., 1941. Die Appendix-Gedichte Claudius Claudianus (Echtheitsfrage). Dissertation. Universitat Wien.

100. Talley, T. J., 1989. Le origini dell ' anno liturgico. Brescia: Editrice Queriniana [ed. or. ingl. 1986].

101. Trout, D. E., 1999. Paulinus of Nola. Life, Letters, and Poems. Berkeley/Los Angeles: University of California Press.

102. Turcio, G., 1928. «Sull ' epigramma "Miracula Christi" attribuito a Claudio Claudiano». Rivista di Archeologia Cristiana 5, 337–344.

103. Ucciero, R., 2004. «Recenti studi su Flavio Merobaude». Atti della Accademia Pontaniana 53, 81–93.

104. Velazquez, I., 2006. «Carmina epigraphico more. El codice de Azagra (Madrid BN ms. 10029) y la practica del "genero literario" epigrafico». In: C. Fernandez Martinez, J. Gomez Pallares (eds.), Temptanda Viast. Nuevos estudios sobre la poesía epigráfica latina. Bellaterra (Cerdanyola del Valles): Servicio de Publicaciones de la UAB, 1–29.

105. Volbach, W. F., 1976. Elfenbeinarbeiten der Spätantike und des frühen Mittelalters. 3., vollig neu bearbeitete Aufl. Mainz am Rhein: Philipp von Zabern.

106. Vollmer, F., 1899. «Claudianus 9». In: G. Wissowa (ed.), Paulys-Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. Dritter Band. Sechster Halbband. Stuttgart: J. B. Metzlerscher Verlag, 2652–2660.

107. Vollmer, F. (ed.), 1905. Fl. Merobaudis reliquiae. Blossii Aemilii Dracontii Carmina. Eugenii Toletani episcopi Carmina et epistulae. Cum appendicula carminum spuriorum [= Monumenta Germaniae historica. Auctorum antiquissimorum tomus XIV]. Edidit F. Vollmer. Berolini: apud Weidmannos.

108. Weinrich, H., 2004. Tempus. Le funzioni del tempo nel testo. Nuova ed. Bologna: il Mulino [ed. or. ted. 1964].

109. Zarker, J. W., 1958. Studies in the Carmina Latina Epigraphica. Dissertation. Princeton University.

230 x 157 mm
periodicity: 3 x per year
print price: 150 czk
ISSN: 0567-8269
E-ISSN: 2464-6830

Download